Gandalf – jeden z Istari, Czarodziejów wysłanych do Śródziemia przez Valarów około roku 1000 Trzeciej Ery. W swej prawdziwej naturze był Majarem imieniem Olórin, mieszkającym niegdyś w ogrodach Irma (Lóriena), a także często odwiedzającym Niennę, Panią Współczucia.
Po przybyciu do Śródziemia w Szarych Przystaniach Círdan powierzył mu pierścień ognia Naryę. Wśród Ludów Śródziemia Gandalf znany był pod różnymi imionami: Mithrandir („Szary Pielgrzym”) dla elfów, Tharkûn dla krasnoludów, Incánus dla ludzi z południa, a w języku Westronu – Gandalf („Elf z Laską”). Zewnętrznie jawił się jako brodaty starzec w szarym płaszczu, z wysokim kapeluszem i drewnianą laską.
Przez ponad dwa tysiące lat był jednym z najważniejszych przeciwników rosnącej potęgi Saurona. W 2941 roku zainicjował wyprawę Thorina i Kompanii na Erebor, podczas której zdobył miecz Glamdring, a Bilbo Baggins wszedł w posiadanie Jedynego Pierścienia. To Gandalf rozpoznał jego prawdziwą naturę i wskazał drogę do jego zniszczenia.
Podczas Wojny o Pierścień Gandalf stanął na czele Drużyny Pierścienia. Na moście Khazad-dûm stoczył pojedynek z Balrogiem, w którym zginął, lecz powrócił jako Gandalf Biały, przywódca Zakonu Istari. Jako obrońca Wolnych Ludów odegrał kluczową rolę: ożywił ducha króla Théodena, przeciwstawił się Sarumanowi, dowodził w bitwach pod Helmowym Jarem i na Polach Pelennoru oraz prowadził Armię Zachodu pod Czarną Bramę.
Po ostatecznym upadku Saurona i zniszczeniu Pierścienia Gandalf uczestniczył w odbudowie królestw ludzi. W roku 3021 Trzeciej Ery odpłynął wraz ze Strażnikami Pierścienia z Szarych Przystani do Nieśmiertelnych Krain.
Źródła: A Tolkien Bestiary by David Day, Character’s from Tolkien by David Day, Tolkien the Illustrated Encyclopedia by David Day, A Guide to Tolkien by David Day, A Dictionary of Tolkien by David Day
Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj tu:
- Czarnoksiężnik z Angmaru i źle zinterpretowana wyrocznia: od Dullahana do Makbeta
- Saruman – od Istara do upadłego Fausta: mit, filologia i teologia w Władcy Pierścieni
- Balrog z Morii i ogniste olbrzymy z Muspelheimu: mitologiczne źródła bitwy na Moście Khazad-dûm
- Od baśni do grozy: portret trolli w twórczości Tolkiena
