Kategoria: A

Aulë – jeden z Valarów, zwany „Kowalem” i „Stwórcą Gór”. Był mistrzem wszelkiego rzemiosła, sztuki obróbki metali i kamieni szlachetnych oraz kształtowania materii Ardy. To on wykuł Lampy Valarów, a także naczynia, w których umieszczono Słońce i Księżyc. Aulë jest czczony przez krasnoludy jako Mahal („Stwórca”), gdyż z jego myśli…

Avallónë – port i główne miasto elfów Telerich na wyspie Tol Eressëa, położonej w Zatoce Eldamaru w Amanie. To właśnie tam Teleri nauczyli się sztuki budowy okrętów i stamtąd po raz pierwszy wypłynęli do wybrzeży Eldamaru. W Drugiej Erze Avallónë było miejscem, z którego Elfy Morskie najczęściej żeglowały do Númenoru,…

Avari („Niechętni”) – elfy, które w Czasie Przebudzenia nad Cuiviénen odmówiły udziału w Wielkiej Podróży do Amanu, kiedy Valarowie wezwali Pierworodnych do Nieśmiertelnych Krain. W przeciwieństwie do Eldarów, którzy podjęli wędrówkę na Zachód, Avari pozostali w Śródziemiu. Avari nie posiadali scentralizowanej organizacji politycznej – nie budowali wielkich miast i nie…

Avathar („Cienie”) – południowy region kontynentu Amanu w Nieśmiertelnych Krainach, położony między pasmem Pelóri a Wielkim Morzem. Była to kraina zimna, mroczna i niemal bezludna, określana mianem pustkowia cieni. W Avatharze przez długi czas żyła Ungolianta, pradawny pajęczy demon. To stamtąd została wezwana przez Melkora, aby wspólnie z nim dokonać…

Azaghâl – król krasnoludzkiego królestwa Belegostu w Górach Błękitnych podczas Pierwszej Ery. Jego lud słynął z wykuwania najlepszych ostrzy i kolczug, szczególnie odpornych na smoczy ogień. Podczas Nirnaeth Arnoediad („Bitwy Niezliczonych Łez”, 472 rok Pierwszej Ery) krasnoludy Belegostu jako jedyne były w stanie stawić czoła smokom Morgotha. Azaghâl poprowadził swój…

Azanulbizar (khuzdul: „Dolina Ciemnego Strumienia”), znana ludziom jako Dolina Dimrill – dolina u wschodnich wrót Khazad-dûm, ze źródłami rzeki Kibil-nâla (Srebrnej Żyły) i jeziorem Kheled-zâram (Mirrormere), czczonym przez krasnoludy jako miejsce wizji i proroctw. Po upadku Khazad-dûm i przebudzeniu Balroga dolina stopniowo podupadła i stała się ponura oraz niebezpieczna. W…

Atani („Drugorodni”) – ogólna nazwa ludzi w języku quenyi, przeciwstawiana elfom – Eldarom, czyli Pierworodnym. Termin odnosił się do całej rasy śmiertelników, którzy pojawili się we wschodnim Śródziemiu w czasie Pierwszej Ery, po wschodzie Słońca. Noldorowie stosowali to miano także w odniesieniu do Trzech Domów ludzi, którzy przybyli do Beleriandu…

Athelas (sind.), znany także jako Asëa Aranion w quenyi („Liść Królów”) oraz Królewski Liść w języku westron – roślina o właściwościach leczniczych, sprowadzona do Śródziemia przez Númenorejczyków. W tradycji elfów i ludzi otaczała ją legenda, że jej pełna moc objawia się jedynie w rękach prawowitych dziedziców królów Númenoru. Na przestrzeni…

Azog – wódz orków z Morii w Trzeciej Erze. Był jednym z najpotężniejszych i najbardziej bezwzględnych orków swego czasu, znanym z brutalności i okrucieństwa. W 2790 roku Trzeciej Ery pojmał i zamordował krasnoludzkiego króla Thróra, którego ciało następnie okaleczył, co stało się bezpośrednią przyczyną Wojny Krasnoludów z Orkami. Przez następne…

Andram („Długi Mur”) – potężny pas urwisk, który ciągnął się ze wschodu na zachód przez środkowy Beleriand, oddzielając jego część północną od południowej. Rozciągał się od okolic Nargothrondu na zachodzie aż po Ramdall, wschodni kraniec muru. Andram był przerwany jedynie w dwóch miejscach: przez wąwóz wyrzeźbiony przez rzekę Narog oraz…